Παίζοντας στα δάχτυλα την αναλυτικοσυνθετική μέθοδο

Με την αναλυτικοσυνθετική μέθοδο ανάγνωσης οι μαθητές μαθαίνουν τους ήχους των γραμμάτων (δηλαδή τους φθόγγους, τα φωνήματα) για την ανάλυση και σύνθεση συλλαβών και λέξεων. Η πολυαισθητηριακή αυτή δραστηριότητα μπορεί να εφαρμοστεί με λέξεις που περιέχουν μέχρι τέσσερα γράμματα ή και περισσότερα, όταν υπάρχουν δίψηφα.

Το παιδί καλείται να ακουμπήσει:

• τον δείκτη με τον αντίχειρα και να αναφέρει το πρώτο φώνημα (π.χ. [γ])
• τον δείκτη με τον αντίχειρα και να αναφέρει το πρώτο φώνημα (π.χ. [γ]), τον μέσο με τον αντίχειρα και να αναφέρει το δεύτερο φώνημα (π.χ. [α]), τα δύο αυτά δάχτυλα με τον αντίχειρα λέγοντας τα φωνήματα μαζί (π.χ. γα)
• τον δείκτη με τον αντίχειρα και να αναφέρει το πρώτο φώνημα (π.χ. [γ]), τον μέσο με τον αντίχειρα και να αναφέρει το δεύτερο φώνημα (π.χ. [α]), τον παράμεσο με τον αντίχειρα και να αναφέρει το τρίτο φώνημα (π.χ. [τ]), τα τρία αυτά δάχτυλα με τον αντίχειρα λέγοντας τα φωνήματα μαζί (π.χ. γατ)
• τον δείκτη με τον αντίχειρα και να αναφέρει το πρώτο φώνημα (π.χ. [γ]), τον μέσο με τον αντίχειρα και να αναφέρει το δεύτερο φώνημα (π.χ. [α]), τον παράμεσο με τον αντίχειρα και να αναφέρει το τρίτο φώνημα (π.χ. [τ]), το μικρό με τον αντίχειρα και να αναφέρει το τέταρτο φώνημα (π.χ. [α]), τα τέσσερα αυτά δάχτυλα με τον αντίχειρα λέγοντας τα φωνήματα μαζί (π.χ. γατα)

Όταν υπάρχουν δίψηφα φωνήεντα ή σύμφωνα, τότε τα δάχτυλα που αντιστοιχούν σε αυτά ακουμπούν ταυτόχρονα τον δείκτη. Για παράδειγμα, στη λέξη "ευχή", το παιδί θα ακουμπήσει τον δείκτη και τον μεσαίο με τον αντίχειρα ταυτόχρονα λέγοντας [ευ], τον παράμεσο με τον αντίχειρα λέγοντας [χ] και το μικρό με τον αντίχειρα λέγοντας [η].

Πέρα από τη διδασκαλία της πρώτης ανάγνωσης, η συγκεκριμένη τεχνική μπορεί να αξιοποιηθεί για την ενίσχυση της φωνολογικής ενημερότητας. Βοηθάει ιδιαίτερα τα παιδιά που πραγματοποιούν προσθέσεις, παραλήψεις, αντιμεταθέσεις ή αντικαταστάσεις φωνημάτων ή συλλαβών.

Στην περίπτωση αυτή, δείχνουμε μια λέξη (έως τεσσάρων γραμμάτων) στο παιδί και του ζητάμε να αναφέρει όλες τις φωνούλες των γραμμάτων με τη σειρά, ακουμπώντας με τον αντίχειρα ένα ένα τα δάχτυλα. Στη συνέχεια, με τον αντίχειρα ακουμπάει όλα τα υπόλοιπα δάχτυλα διαδοχικά, λέγοντας ολόκληρη τη λέξη. ύστερα του ζητάμε να τη γράψει χωρίς να τη βλέπει. Σε δεύτερο επίπεδο, του λέμε απλώς μια λέξη και του ζητάμε να ακολουθήσει την παραπάνω διαδικασία, χωρίς δηλαδή να του τη δείξουμε γραπτώς.

Η ίδια μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την ανάπτυξη της συλλαβικής επίγνωσης. Στην περίπτωση αυτή, η κάθε συλλαβή αντιστοιχεί σε ένα δάχτυλο.

Να σημειωθεί ότι οι δεξιόχειρες χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι και οι αριστερόχειρες το αριστερό.

Μπορείτε να βρείτε το αρχείο εδώ.