Πασχαλινό εργαστήρι... χωρίς πατρόν!

Γίνεται χωρίς πατρόν; Κι όμως γίνεται και μάλιστα το αποτέλεσμα είναι υπέροχο και τα παιδιά χαίρονται πραγματικά την όλη διαδικασία! Γιατί, αν δεν εμπιστευόμαστε εμείς τα παιδιά, πώς θα εμπιστευτούν τα ίδια τον εαυτό τους;

Η ιδέα προέκυψε καθώς μας περίσσεψαν πολλά υλικά από το Χριστουγεννιάτικο Εργαστήρι και τα παιδιά ήθελαν να ξαναζήσουν την εμπειρία, οπότε κάναμε και ένα Πασχαλινό Εργαστήρι, στο οποίο μας βοήθησαν και μερικές μαμάδες.

Στην τάξη μας έχουμε ράφια στα οποία τοποθετήσαμε πολλά και διάφορα υλικά, οργανωμένα σε βαζάκια. Τα παιδιά επομένως είχαν στη διάθεσή τους μια ποικιλία υλικών για να χρησιμοποιήσουν όπως αυτά ήθελαν, π.χ. κορδέλες, σπάγκο, πούλιες, χάντρες, κουμπιά, καρυδότσουφλα, πλαστελίνη, χαρτόνια, χαρτιά γκοφρέ, ξυλάκια κανέλας, τούλια, ύφασμα, τσόφλια αβγών, κοχύλια, ρολά από χαρτί υγείας κ.ά. Με αυτά λοιπόν έφτιαξαν λαμπάδες, φαναράκια, στεφάνια και γλαστράκια από τσόφλια αβγών, χωρίς να τους έχω δείξει κάποιο πρότυπο.

Η αλήθεια είναι ότι βλέπουμε σε πολλές αναρτήσεις να εμφανίζονται πανομοιότυπες κατασκευές και χειροτεχνίες, στις οποίες όμως η συμμετοχή των παιδιών είναι από πολύ μικρή έως ανύπαρκτη στο κόψιμο ή στο κόλλημα πόσο μάλλον στον σχεδιασμό του περιγράμματος. Στην καλύτερη περίπτωση, οι εκπαιδευτικοί δίνουν στα παιδιά να κόψουν το πατρόν και να κολλήσουν τα κομμάτια στη θέση όπου θα τους υποδείξουν. Αρκετές φορές όμως τα παιδιά παίρνουν τα μέρη της χειροτεχνίας κομμένα κι έτοιμα από τους εκπαιδευτικούς και απλά τα κολλάνε μεταξύ τους.

Η προσωπική δημιουργία και έκφραση όμως που αναφέρονται στο αναλυτικό πρόγραμμα και είναι βάσει των σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων δεν προορίζονται για τους εκπαιδευτικούς, αλλά για τα ίδια τα παιδιά. Είναι πολύ σημαντικό γι' αυτά να βιώσουν την εμπειρία της επιτυχίας, να δουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν και να πιστέψουν στον εαυτό τους. Να φτιάξουν στην τελική κάτι, ό,τι κι αν είναι αυτό, από το τίποτα! Δίνοντας στα παιδιά σχεδόν έτοιμες τις χειροτεχνίες είναι σαν να τους λέμε ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν τόσο καλά, γι' αυτό και παρεμβαίνουμε εμείς. Πώς όμως θα καλλιεργήσουμε τη δημιουργική τους σκέψη αν δεν τα αφήσουμε να πειραματιστούν με τα υλικά και τα χρώματα; Πώς θα αναπτύξουν τη φαντασία, την αυτενέργεια και τις δεξιότητές τους; Πώς θα αποκτήσουν εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους; Πώς θα εξελίξουν το αισθητικό τους κριτήριο; Πώς θα γίνουν ανεξάρτητα, αυτόνομα, υπεύθυνα;

Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που ισχυρίζονται ότι θέλουν οι χειροτεχνίες των Χριστουγέννων και του Πάσχα να είναι "πιο προσεγμένες, απαιτητικές, εντυπωσιακές". Και προκύπτει το εύλογο ερώτημα "Ποιες χειροτεχνίες θεωρούνται προσεγμένες, απαιτητικές και εντυπωσιακές". Γιατί προσωπικά δίνω μεγαλύτερη αξία σε μια αυθεντική δημιουργία των παιδιών, γιατί ξέρω ότι έγινε με τα χεράκια τους και απαίτησε μεγάλη προσπάθεια και αγάπη για να γίνει. Θεωρώ ότι το μόνο όφελος από τη χρήση πατρόν είναι η εξάσκηση της λεπτής κινητικότητας. Δεν εξασκείται όμως η λεπτή κινητικότητα αν το παιδί σχεδιάσει το ίδιο την ιδέα του και μετά κόψει πάνω στο περίγραμμα; Τα εικαστικά στο σχολείο έχουν παιδαγωγικό χαρακτήρα, δεν κρίνουμε από το αποτέλεσμα, μας ενδιαφέρει η διαδικασία και η χαρά της δημιουργίας. Και οι γονείς φυσικά γνωρίζουν αν κάτι το έφτιαξε το παιδί τους ή ο εκπαιδευτικός. Άλλη αξία έχει το ένα κι άλλη το άλλο. Ακόμα κι όταν το πηγαίνουν σπίτι, για το πρώτο λένε "κοίτα τι έφτιαξα!", το δεύτερο απλά το αφήνουν κάπου. Αυτή η "μόδα" υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει αν δεν αλλάξουν νοοτροπία ορισμένοι εκπαιδευτικοί. Το θέμα τουλάχιστον είναι να γίνεται συνειδητά: "Με ενδιαφέρει η ουσία που είναι η ελεύθερη έκφραση και δημιουργία των παιδιών" ή "Με ενδιαφέρει το φαίνεσθαι και να προβάλλω τις δικές μου ικανότητες στους γονείς και τους συναδέλφους".